Onderzoeken

Uw arts stelt een diagnose vooral op grond van je verhaal en lichamelijk onderzoek. Daarnaast kan de uitslag van bloedonderzoek de diagnose ondersteunen. Soms is de gewrichtsbeschadiging al op een röntgenfoto te zien.

Er zijn verschillende soorten onderzoeken mogelijk:

Klinisch onderzoek

Om de diagnose te stellen is vooral je verhaal en het lichamelijk onderzoek belangrijk. De reumatoloog kijkt en voelt of er gewrichten ontstoken zijn. Ter ondersteuning van het lichamelijk onderzoek maakt de reumatoloog gebruik van bloedonderzoek.

Bloedonderzoeken bij reumatoïde artritis (RA)

Bij een gewrichtsontsteking kunnen de bezinkingssnelheid (BSE)- en de CRP-waardes in het bloed stijgen. Hoe ernstiger de ontsteking, hoe hoger de BSE- en CRP-waardes. Je arts gebruikt deze waardes vooral om het verloop van de reumatische ontstekingen te volgen en niet zozeer om de diagnose te stellen. Vaak zijn BSE en CRP namelijk niet of nauwelijks verhoogd, terwijl je toch reumatoïde artritis kunt hebben.

Je bloed kan ook worden onderzocht op reumafactoren. Reumafactoren zijn eiwitten die met het afweersysteem te maken hebben. Van alle mensen met beginnende reumatoïde artritis heeft 70% deze reumafactoren of anti-CCP of beiden in het bloed. Als deze reumafactoren aanwezig zijn, dan verloopt de ziekte vaak iets ernstiger.

Bloedonderzoek wordt dus gebruikt als aanvulling op je verhaal en het lichamelijk onderzoek om de diagnose te ondersteunen en het verloop van de ziekte te volgen.

Bloedonderzoeken bij spondylartritis (SpA)

Met een BSE- of CRP test stelt de reumatoloog vast of er ontstekingen in je lichaam aanwezig zijn. Deze bloedtests kunnen niet aantonen dat je axiale spondylartritis heeft, maar kunnen de diagnose wel ondersteunen. De tests kunnen daarnaast helpen om het verloop van de ziekte te volgen.

Een andere bloedtest die de reumatoloog kan afnemen is de HLA-B27 test. Ongeveer 85 procent van de mensen met axiale spondylartritis is drager van het gen HLA-B27. Dit is terug te vinden in het bloed. Als je drager van dit gen bent, kan dat een aanwijzing zijn voor axiale spondylartritis.

Opvallend is dat de reumafactor, die kenmerkend is voor reumatoïde artritis (RA), afwezig is bij mensen met axiale spondylartritis.

Bloedonderzoek bij psoriasis artritis (PsA)

Soms zijn in het bloed aanwijzingen voor een ontsteking te vinden, zoals een verhoogde BSE of CRP waarde, maar dit hoeft niet altijd zo te zijn. De reumafactor is meestal niet aantoonbaar bij psoriasis artritis.

Bij mensen met psoriasis artritis kan de erfelijke factor HLA-B27 in het bloed aantoonbaar zijn. Toch zegt dit niet alles. Een klein deel van de bevolking heeft HLA-B27 namelijk wel in het bloed, maar heeft geen psoriasis artritis. Aanwezigheid van HLA-B27 kan de diagnose dus alleen ondersteunen.

Botdensitometrie (botdichtheidsmeting)

Een botdensitometrie is een meting van de botmineraaldichtheid (BMD, kalkgehalte).

Op deze manier kan abnormale botontkalking vroegtijdig worden ontdekt, alvorens er complicaties (breuken na minimaal trauma) optreden.

Door gebruik te maken van een heel fijne en zwakke X-straal, wordt het kalkgehalte van uw bot gemeten ter hoogte van de heupen en de wervelkolom. Er wordt geen product toegediend. De hoeveelheid straling die vrijkomt, is verwaarloosbaar en te vergelijking met de straling van de zon op een zomerse dag. Een meting duurt 10 tot 15 minuten.

CT-scan

Een CT-scan (Computer Tomografie) is een onderzoekstechniek die gebruik maakt van röntgenstraling. Je wordt in een apparaat geschoven dat de doorgelaten straling detecteert en meet. Een computer zet de opgevangen signalen om in 3D-informatie die op een beeldscherm bekeken wordt. De blijvende technische innovaties zorgen ervoor dat er steeds minder straling nodig is tijdens het onderzoek.

Doppleronderzoek

Tijdens een doppleronderzoek krijgen we via geluidsgolven een idee over de bloeddoorstroming in de bloedvaten.

Verloop

  • Het bloed dat door de slagaders stroomt, kaatst geluidsgolven terug die door de sonde weer opgevangen worden.
  • Het verschil in trilling tussen de uitgezonden en de teruggekaatste signalen laat toe de bloeddoorstroming te beoordelen.

Echografie

Geluidsgolven tonen een beeld van organen, spieren en andere structuren door de weerkaatsing op overgangen tussen zachte en hardere structuren.

EMG of elektromyografie

Een elektromyografie meet het functioneren van je spieren en de zenuwen die met je spieren in verbinding staan. Meestal vindt dit onderzoek in je armen of benen plaats, maar het kan ook in je gezicht, je keel, je rug of bekkenbodem uitgevoerd worden.

Wanneer een EMG?

  • perifere zenuwletsels
  • zenuw- en spierziektes
  • spierpijn 

FDG-PET-scan

Een PET-scan (Positron Emission Tomografie) is een isotopisch onderzoek waarbij een zwak radioactieve stof (isotoop) wordt ingespoten. Het meest gebruikte isotoop bij PET-scans is FDG, een fluorhoudende suiker met een levensduur van hooguit twee uur. Je loopt dus helemaal geen gevaar om bestraald te worden. Eventuele problemen worden zichtbaar gemaakt via het radioactief gemerkt suiker. Na inspuiting volgt een PET-scan om deze problemen in beeld te brengen.

MR-scan (magnetische resonantie)

Een MR-onderzoek is een beeldvormingstechniek die gebruik maakt van sterke magneetvelden en radiogolven (geen röntgenstraling). Je wordt in een apparaat geschoven dat informatie over de eigenschappen van de onderzochte weefsels in beelden kan omzetten.

Op een röntgenfoto is te zien of een gewricht is beschadigd. Meestal is dit pas te zien in een later stadium van de ziekte. Maar bij agressieve vormen van reumatoïde artritis kan dit ook in het begin zichtbaar zijn.

Skeletscintigrafie of botscan

Skeletscintigrafie of botscan is een beeldvormende techniek waarbij een afbeelding gemaakt wordt van het skelet door het bot eerst op te laden met een radio-actieve isotoop. Na de inspuiting van een zeer kleine dosis van een kortlevend radio-actief materiaal, moet er een aantal uren gewacht worden zodat het product de kans heeft zich in te bouwen in het bot. Met een gammacamera wordt er dan een opname van het skelet gemaakt, die aantoont waar de radioactiviteit zich bevindt.